مبنای حقوقی ایفای ناروا در فقه و قانون مدنی ایران

مقدمه

ضرورت بررسی موضوع در حقوق ایران و تطبیق آثار آن با فقه اسلامی را ایجاب می‌کند. به ویژه اینکه این تاسیس حقوقی به صراحت در قانون ما نیامده و آثاری از آن در ضمن چند ماده ذکر شده است و نوشته‌ای وجود ندارد که به‌طور خاص به این موضوع اختصاص داده شده باشد؛ فقط در بعضی کتاب‌های حقوق مدنی از این موضوع به‌طور مختصر بحث شده؛ لذا در این زمینه سؤالات زیادی قابل طرح است:

اینکه ایفای ناروا تحت چه شرایطی تحقق می‌یابد؟ آیا اشتباه پرداخت‌کننده از شرایط پرداخت آن است؟ شرایط استرداد چیست؟ قلمروی مسئولیت گیرنده و مسئولیت پرداخت‌کننده چقدر است؟ آیا حسن نیت و یا سوء نیت گیرنده اثری در آن دارد؟ و سؤالات بسیار دیگری که پاسخ به آن‌ها نیازمند بررسی و تحلیل دقیق این نهاد حقوقی است. برای بررسی آثار حقوقی یک موضوع، باید ابتدا ماهیت و مفهوم آن موضوع روشن گردد و شرایط تحقق آن بررسی شود و در مرحلۀ آخر آثار آن مورد بحث قرار گیرد.
بر این اساس، این تحقیق به بیان کلیات تحقیق مفهوم و ماهیت ایفای ناروا در حقوق فرانسه و فقه اسلامی و نهادهای مشابه آن مبانی فقهی و حقوقی ایفای ناروا و قواعد فقهی مرتبط با ایفاء ناروا خواهد پرداخت که تا حدودی می‌توان آثار ایفای ناروا را در ضمن آن‌ها یافت و بعد از آن به بیان شرایط تحقق آن و در آخر آثار ایفاء ناروا خواهیم پرداخت.

کلیدواژه: ایفای ناروا، حقوق خصوصی، حقوق مدنی، آثار حقوقی، قواعد حقوقی